t.A.T.u. - bộ đôi nhạc pop gồm Lena Katina và Julia Volkova,
từng làm chấn động làng nhạc thế giới với phong cách táo bạo gây tranh cãi. Từ
khi thành lập năm 1999 đến lúc tan rã năm 2011, nhóm đã để lại dấu ấn với sáu
album phòng thu và hàng loạt bản hit.
Năm 1999, tại Moscow, nhà sản xuất Ivan Shapovalov thành lập
t.A.T.u. với ý tưởng táo bạo: tạo ra một bộ đôi nữ với hình ảnh "bé liên" để
thu hút sự chú ý. Lena Katina (sinh năm 1984) và Julia Volkova (sinh năm 1985),
từng là thành viên nhóm thiếu nhi Neposedy, được chọn từ hàng trăm ứng viên.
Bước ngoặt đến vào năm 2002 với album tiếng Anh "200 km/h in the Wrong Lane", phiên bản quốc tế của album tiếng Nga “200 Po Vstrechnoy” (2001). Bài “All the Things She Said” (phiên bản tiếng Anh của “Ya Soshla S Uma”) đứng đầu bảng xếp hạng ở hơn 20 quốc gia, bán hơn 2 triệu bản single, theo Interscope Records. Video nhạc với cảnh Lena và Julia hôn nhau dưới mưa trong đồng phục học sinh gây sốc, bị cấm ở một số quốc gia nhưng cũng giúp t.A.T.u. trở thành hiện tượng toàn cầu. Phong cách pop/rock kết hợp electropop, cùng hình ảnh nổi loạn, khiến họ nổi bật so với các nhóm pop phương Tây như Spice Girls. t.A.T.u. phát hành sáu album phòng thu, gồm ba album tiếng Nga và ba album tiếng Anh tương ứng, với mỗi cặp chứa các bài hát tương tự nhưng khác biệt về lời, hòa âm và cách thể hiện.
Năm 2001, “200 Po Vstrechnoy” ra mắt tại Nga, nhắm đến khán giả Đông Âu với các bản hit như “Ya Soshla S Uma” và “Nas Ne Dogonyat”. Một năm sau, “200 km/h in the Wrong Lane” được phát hành toàn cầu, do Trevor Horn sản xuất. Horn phải thu lại toàn bộ nhạc cụ vì không có bản gốc, dẫn đến sự khác biệt nhỏ trong phối khí. Lời bài hát tiếng Anh được viết lại để dễ nghe hơn, như “All the Things She Said” đơn giản hóa so với phiên bản Nga mang tính thơ ca. Album này bán hơn 7 triệu bản, theo Universal Music.
Năm 2005, t.A.T.u. trở lại với Album “Lyudi Invalidy” (tiếng
Nga) và “Dangerous and Moving” (tiếng Anh). Album “Lyudi Invalidy” gây tranh
cãi vì tiêu đề (“Những con người tàn tật”), bị cho là xúc phạm người khuyết tật,
khiến phiên bản tiếng Anh tránh từ ngữ nhạy cảm. Bài “All About Us” từ “Dangerous
and Moving” đạt top 10 ở châu Âu. Tuy nhiên, fan hâm mộ nhóm có vẻ yêu thích phiên bản Nga hơn vì
giọng hát tự nhiên, trong khi tiếng Anh có thêm guitar mạnh mẽ, như trong
“Loves Me Not”.
Đến năm 2008 và 2009, Album “Vesyolye Ulybki” (tiếng Nga) và
“Waste Management” (tiếng Anh) ra mắt với phong cách electropop. Phiên bản Nga
được khen vì cảm xúc mạnh mẽ, nhưng “Waste Management” bị chê do giọng hát của
Julia Volkova thiếu năng lượng, có thể do cô gặp vấn đề tâm lý sau sinh. Sự
khác biệt về hòa âm, như đoạn nhạc dạo đầu dài hơn trong phiên bản Nga của
“Loves Me Not”, cũng được ghi nhận.
t.A.T.u. tan rã vào tháng 3/2011 sau hơn một thập kỷ hoạt động.
Mâu thuẫn nội bộ giữa Lena và Julia, cùng định hướng cá nhân khác biệt, là
nguyên nhân chính. Lena muốn theo đuổi sự nghiệp solo, trong khi
Julia tập trung vào các dự án riêng. Áp lực từ hình tượng "bé liên" và
sự quản lý khắt khe của Shapovalov cũng khiến cả hai chán nản.
Single cuối cùng của nhóm, “Любовь в каждом мгновении” (Love in Every Moment), phát hành năm 2014 như một phần của dự án “A Sight of Cupid”, với sự hợp tác cùng rapper Nga Ligalize và nhạc sĩ Canada Mike Tompkins, mang phong cách acoustic nhẹ nhàng, đánh dấu lần xuất hiện cuối cùng của t.A.T.u. Dù nhóm từng tái hợp ngắn ngủi cho sự kiện như Thế vận hội Sochi 2014, họ không phát hành thêm nhạc mới sau đó.
t.A.T.u. không chỉ là một hiện tượng âm nhạc mà còn là biểu tượng
văn hóa, đưa nhạc pop Nga ra toàn cầu. Các album song ngữ của họ thể hiện sự
cân bằng giữa bản sắc văn hóa Nga và thị trường quốc tế. Với hơn 7 triệu album bán ra
và các hit như “All the Things She Said”, t.A.T.u. vẫn là ký ức khó quên của thế
hệ yêu nhạc pop đầu thế kỷ 21.
