Thuyết Tam Giác Tình Yêu của nhà tâm lý học Robert J.
Sternberg đưa ra khái niệm rằng một tình yêu bền vững sẽ được cấu thành bởi ba
thành tố quan trọng:
• Sự thân mật
(Intimacy): Thể hiện sự gần gũi cảm xúc, tin tưởng, đồng cảm và chia sẻ giữa
các cá nhân. Đây là nền tảng của sự gắn bó và thấu hiểu sâu sắc trong mối quan
hệ.
• Sự đam mê
(Passion): Bao gồm sự hấp dẫn thể chất, ham muốn tình dục và những cảm xúc
mãnh liệt. Đam mê mang lại sự nồng nhiệt và năng lượng cho tình yêu.
• Sự cam kết
(Commitment): Là quyết định yêu thương và duy trì mối quan hệ lâu dài. Bao
gồm cam kết ban đầu và nỗ lực duy trì mối quan hệ qua thời gian.
Các Hình Thái Tình
Yêu
Dựa trên sự kết hợp của ba yếu tố trên, Sternberg phân loại
tình yêu thành bảy hình thái chính như sau:
|
Hình thái |
Yếu tố cấu thành |
Đặc điểm chính |
|
Thích (Liking) |
Thân mật |
Gắn bó nhẹ nhàng, tương
tự tình bạn sâu sắc, thiếu đam mê và cam kết. |
|
Đam mê (Infatuation) |
Đam mê |
Rung động mãnh liệt,
thường thiếu chiều sâu cảm xúc hoặc cam kết lâu dài. |
|
Tình yêu trống rỗng
(Empty Love) |
Cam kết |
Duy trì mối quan hệ vì
trách nhiệm, thiếu thân mật và đam mê. |
|
Tình yêu lãng mạn
(Romantic Love) |
Thân mật + Đam mê |
Cảm xúc mãnh liệt kết hợp
với sự gần gũi, nhưng chưa có cam kết rõ ràng. |
|
Tình bạn tri kỷ
(Companionate Love) |
Thân mật + Cam kết |
Gắn bó bền vững, thường
thấy trong hôn nhân lâu dài hoặc tình bạn sâu sắc. |
|
Tình yêu cuồng dại
(Fatuous Love) |
Đam mê + Cam kết |
Kết nối vội vàng dựa
trên đam mê và cam kết, thiếu sự thân mật sâu sắc. |
|
Tình yêu hoàn hảo
(Consummate Love) |
Thân mật + Đam mê + Cam
kết |
Tình yêu lý tưởng, cân
bằng cả ba yếu tố, đại diện cho sự nồng nhiệt và bền vững. |
|
Không có tình yêu
(Nonlove) |
Không có yếu tố nào |
Quan hệ xã giao hoặc
không có kết nối tình cảm. |
Sternberg lưu ý rằng một mối quan hệ có thể chuyển đổi giữa
các hình thái khác nhau theo thời gian, tùy thuộc vào sự thay đổi của các yếu tố
cấu thành. Ví dụ, một mối quan hệ bắt đầu từ tình yêu lãng mạn có thể phát triển
thành tình bạn tri kỷ nếu cam kết được củng cố, hoặc suy giảm thành tình yêu rỗng
nếu thân mật và đam mê phai nhạt (Sternberg, 1986).
Hơn nữa, “tình yêu hoàn hảo” không phải là một trạng thái cố
định mà là một quá trình đòi hỏi sự nỗ lực liên tục để duy trì sự cân bằng giữa
ba yếu tố cốt lõi. Điều này nhấn mạnh tầm quan trọng của việc nuôi dưỡng mối
quan hệ một cách chủ động và có ý thức. Thuyết Tam Giác Tình Yêu của Sternberg
giúp chúng ta hiểu rõ hơn về bản chất phức tạp của tình yêu. Bằng cách phân
tích các yếu tố thân mật, đam mê, và cam kết, mô hình này không chỉ làm sáng tỏ
các hình thái tình cảm mà còn định hướng xây dựng những mối quan hệ bền vững và
ý nghĩa.
Tài liệu tham khảo:
· Sternberg, R. J. (1986). A
triangular theory of love. Psychological Review, 93(2), 119–135.
https://doi.org/10.1037/0033-295X.93.2.119
· Sternberg, R. J. (1998).
Cupid's arrow: The course of love through time. Cambridge University Press.
MINH PHƯƠNG
